Platon nowoczesny, arcynowoczesny takim chcielibyśmy go widzieć. Nie jako fundatora zamierzchłej tradycji, która nie ma nic wspólnego z nowoczesnością, ani też jako autora korpusu tekstów, do którego w wiernopoddańczym geście dopisujemy jedynie...

Hebrajski tytuł tej napisanej w 1937 roku rozprawy, Micwa ha-baa be-aweira, tłumaczony zazwyczaj jako Zbawienie przez grzech lub Świętość grzechu, oznacza przykazanie świata przyszłego wypełnione przez przekroczenie. Świat przyszły to świat...

Zbiór sześciu studiów niemiecko-amerykańskiego mediewisty Ernsta H. Kantorowicza (1895-1963), autora znanego przede wszystkim z biografii cesarza Fryderyka II Hohenstaufa (1927) oraz pracy Dwa ciała króla (1957). W latach 1948-1961 Kantorowicz...

Słusznie ktoś zauważył, że każdy jest dla kogoś socjalistą. To samo da się powiedzieć o konserwatyzmie, o postępowości, o demokracji, o wszystkich terminach wyrażających pojęcia oderwane, a odpowiadające zjawiskom ruchu, rozwoju, przemiany form...

Najważniejsi nasi filozofowie XIX stulecia zamieszkiwali w duchowym sensie tego słowa pogranicze polsko-niemieckie. Libelt był doktorantem Hegla. Cieszkowski napisał pierwsze swe dzieło, Prolegomena zur Historiosophie, po niemiecku. Trentowski...

Żyjemy w świecie rozdartym. Świecie antynomii, przeciwieństw, sprzeczności. Ze wszystkich stron dobiegają głosy, które obwieszczają światu nowo odkrytą lub starodawną, w każdym razie nieomylną i nieodwołalną prawdę. Te rozproszone nawoływania...

Kwartalnik wydawany przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i Fundację Augusta hrabiego Cieszkowskiego. Jego misją jest rozwój i upowszechnianie myśli humanistycznej, szczególnie filozoficznej, międzynarodowa wymiana myśli, budowa...

Przez całą naszą opowieść widoczne będą trzy splatające się nici przewodnie: słynna formuła Heraklita: Natura lubi się ukrywać i jej losy przez wieki; pojęcie tajników natury; wreszcie obraz zasłoniętej Natury, przedstawionej jako...

Artyści, którzy dali się przekonać do miłosnego projektu autorstwa Rousseau a przyznawał on wysoką pozycję ich geniuszowi byli w XIX wieku prawdziwymi psychologami. Uważnie i wnikliwie przyglądali się wszelkim przejawom miłości i zaprezentowali...

Wszelki sąd realny, jeżeli tylko ma być dowiedziony, z konieczności doprowadza nas w drodze regresu, jako do swojej pierwszej podstawy, do sądu również realnego, o którego prawdziwości jesteśmy przeświadczeni. Przeświadczenie to nie jest na...

Człowiek, gdy działa, tworzy zazwyczaj nie to, co chce. Powodowany namiętnościami, puszcza je wolno, licząc po trochu na ich spontaniczną samoorganizację. Goethe uznawał namiętności ludzkie za siły przyrody, które biorą się nie wiadomo skąd....

Do niedawna większość ludzi mówiła językiem tej klasy społecznej, do której należała. Ich słownictwo mogło być ograniczone, lecz przyswajali je z pierwszej ręki, od swoich rodziców i sąsiadów, stąd też znali oni właściwe znaczenia tych słów, z...

Pośród mgieł i miazmatów zaciemniających koniec tysiąclecia pytanie o subiektywność powraca jak lejtmotyw. Subiektywność nie jest w sposób naturalny dana, nie bardziej niż woda i powietrze. Jak ją produkować, zdobywać, wzbogacać i...

Dziś, kiedy Rosja podpaliła swego najbliższego sąsiada, widzimy lepiej, niż widać to było dawniej, jałowość paktów z Rosjanami. Oni są jak ogień, a ogień nigdy nie zrozumie pojęcia granicy, tego więc, że coś może stać na zewnątrz niego. W...